Kebebasan kognitif, atau "hak untuk menentukan nasib sendiri mental", ialah kebebasan individu untuk mengawal proses mental, kognisi dan kesedaran mereka sendiri. Ia telah dihujahkan sebagai lanjutan daripada, dan prinsip yang mendasari, hak untuk kebebasan berfikir.[1][2][3] Walaupun konsep yang ditakrifkan secara relatif baru-baru ini, ramai ahli teori melihat kebebasan kognitif sebagai semakin penting kerana kemajuan teknologi dalam neurosains membolehkan keupayaan yang sentiasa berkembang untuk mempengaruhi kesedaran secara langsung.[4] Kebebasan kognitif bukanlah hak yang diiktiraf dalam mana-mana perjanjian hak asasi manusia antarabangsa, tetapi telah mendapat tahap pengiktirafan yang terhad di Amerika Syarikat, dan dihujahkan sebagai prinsip yang mendasari beberapa hak yang diiktiraf.[5]
^Sententia, Wrye (2004). "Neuroethical Considerations: Cognitive Liberty and Converging Technologies for Improving Human Cognition". Annals of the New York Academy of Sciences. 1013 (1): 221–8. Bibcode:2004NYASA1013..221S. doi:10.1196/annals.1305.014. PMID15194617.
^Bublitz, Jan Christoph; Merkel, Reinhard (2014). "Crime Against Minds: On Mental Manipulations, Harms and a Human Right to Mental Self-Determination". Criminal Law and Philosophy. 8: 61. doi:10.1007/s11572-012-9172-y.
^Waterman, Daniel (2013). Hardison, Casey William (penyunting). Entheogens, Society & Law: Towards a Politics of Consciousness, Autonomy and Responsibility. Melrose Books. m/s. 18. ISBN9781908645616.